Due diligence ter voorkoming van een miskoop bij bedrijfsovername of fusie

Due diligence: ook wel het boekenonderzoek genoemd, kan voorkomen dat u een kat in de zak koopt wanneer u denkt aan een bedrijfsovername of fusie. Tijdens dit onderzoek worden de financiële, fiscale en juridische aspecten van de over te nemen onderneming onder de loep genomen. In deze blog leest u waarom het doen van due diligence een miskoop bij een bedrijfsovername of fusie kan voorkomen. 

Wat is een due diligence-onderzoek?

Een due diligence onderzoek is een onderzoek om meer te weten te komen over de onderneming die u wilt overnemen. Het is een manier om vast te stellen of de onderneming de koopprijs waard is en wat voor risico’s aan het kopen van de onderneming zijn verbonden. 

Het boekenonderzoek geeft heel belangrijke informatie over de conditie van de onderneming die u op het oog heeft. Als koper bent u zelfs verplicht om een due diligence onderzoek uit te voeren voordat u een bedrijf wilt kopen. Het zou ontzettend vervelend zijn als er na de koop nog lijken uit de kast komen, zowel voor u als voor uw financiers.

Wat is het belang van due diligence? 

Het due diligence-onderzoek verschaft inzicht in verschillende belangrijke aspecten van een onderneming. Vandaar ook de Nederlandse term ‘boekenonderzoek’. Vertalen we due diligence naar het Nederlands, dan krijg je ‘met gepaste zorgvuldigheid/nauwkeurigheid’. Dat is precies hoe dit onderzoek wordt gedaan. Alles wat aan informatie over de onderneming op papier te vinden is, wordt onderzocht. Van verzekeringen tot arbeidsovereenkomsten en vergunningen tot jaarrekeningen. 

Zo kan uit het boekenonderzoek bijvoorbeeld blijken dat de werkelijke cijfers anders zijn dan u als koper had verwacht bij het uitbrengen van een bod. Het is ook denkbaar dat er risico’s worden opgemerkt die niet direct invloed hebben op de prijs, maar in de toekomst wel tot hoge kosten kunnen leiden. Daarnaast kan het ook zijn dat de uitkomsten van het onderzoek ertoe leiden dat het niet wenselijk is om door te gaan met onderhandelen over de potentiële (ver)koop.

U kunt een due diligence onderzoek laten uitvoeren door een accountant (voor het financiële deel) en door een jurist (voor het juridische deel). Zij gaan voor u na wat de risico’s en kansen zijn van de over te nemen onderneming. 

Het doel van due diligence-onderzoek

Het doel van een due diligence-onderzoek is vaststellen dat de door de verkoper gepresenteerde informatie juist en volledig is. De potentiële risico’s en kansen worden in kaart gebracht in het due diligence rapport, dat zal worden gebruikt als uitgangspunt voor de onderhandelingen. 

Vormen van due diligence 

Zowel een koper als een verkoper kan een due diligence-onderzoek laten uitvoeren. Als koper bent u verplicht dit onderzoek te doen. Doet u dit niet, dan kan dit leiden tot bestuurdersaansprakelijkheid. Tijdens het onderzoek verifieert de koper of de door de verkoper doorgegeven informatie juist is, worden de kansen en risico’s in kaart gebracht en worden deze gebruikt als uitgangspunten voor de onderhandelingen over de koopovereenkomst. 

Het kan ook zo zijn dat de verkoper onderzoek doet naar zijn eigen onderneming, nog voordat deze de verkoop in gaat. Deze vorm van due diligence heet ‘vendor due diligence’. De verkoper heeft namelijk een mededelingsplicht, waardoor hij verplicht is om alle bekende relevante informatie over de vennootschap met de koper te delen. Besluit de verkoper om zelf alvast een due diligence uit te voeren, dan kan hij hiermee alvast eventuele risico’s in de vennootschap beperken en goed voorbereid de onderhandelingen ingaan. 

Op welk moment doe ik boekenonderzoek bij een overname?

Het due diligence is niet de eerste stap in een overnameproces. Wanneer de eerste gesprekken tussen koper en verkoper hebben plaatsgevonden, zullen de afspraken die zijn gemaakt worden vastgelegd in een intentieovereenkomst. De volgende stap is vaak een termsheet vooruitlopend op een koopovereenkomst. Hierin wordt vaak een ontbindende voorwaarde ‘onder voorbehoud van due diligence’ opgenomen, waarin wordt gesteld dat het due diligence-onderzoek dat wordt uitgevoerd tot positieve uitkomsten moet leiden. Mocht de informatie die u heeft gekregen van de verkoper onjuist of onvolledig zijn, dan kunt u nog altijd onder de koop uit.

Due diligence-onderzoek: een checklist 

In juridische boekenonderzoek wordt onderzoek gedaan naar de volgende aspecten van een onderneming, waarover vervolgens afspraken worden vastgelegd in de koopovereenkomst: 

• Organisatiestructuur/dealstructuur: hoe wordt de (ver)koop vormgegeven?
• Statuten en aandeelhoudersovereenkomsten: welke afspraken gelden er met betrekking tot de vennootschap zelf?
• Financiering en zekerheden: hoe wordt de koop gefinancierd? 
• Overeenkomsten en latente claims: welke afspraken zijn er? Zijn er nog toekomstige belastingschulden? 
• Activa: wat gebeurt er met de bestaande rechten, verplichtingen en eigendommen van de vennootschap? 
• Intellectuele eigendom: welke intellectueel eigendomsrechten zitten er in de onderneming?
• Gerechtelijke procedures: zijn er gerechtelijke procedures aanhangig?
• Verzekeringen: welke verzekeringen zijn er, of hadden moeten zijn afgesloten? 
• Vergunningen en milieu: welke vergunningen zijn er of hadden er moeten zijn?
• OR, SER-fusiegedragsregels: heeft de vennootschap een OR? Hebben zij advies gegeven? 

Specialist nodig voor een due diligence-onderzoek?

Heeft u hulp nodig bij het doen van due diligence-onderzoek? Neem dan gerust contact op met onze gespecialiseerde advocaten via onderstaand formulier. Wij helpen u graag!