Ontslaan van vereffenaar op verzoek

Het kan voorkomen dat u – in uw hoedanigheid van aandeelhouder – wordt geconfronteerd met het overlijden van een medeaandeelhouder. Niet ongebruikelijk is dat een zogenaamde vereffenaar wordt benoemd ter afwikkeling van de nalatenschap. Vaak wordt met de vereffenaar overeenstemming bereikt over de afwikkeling van dit aandelenbelang, maar in sommige gevallen lukt dit niet. Het kan er dan op lijken dat de vereffenaar de zaak nodeloos ingewikkeld maakt of zelfs vertraagt, hetgeen niet in uw belang is. Als belanghebbende kunt u in zo een geval actie ondernemen. De wet biedt namelijk de mogelijkheid om een vereffenaar op verzoek te ontslaan.  

In tegenstelling tot executele en bewind, is vereffening niet afhankelijk van de wil van de erflater. De wet stelt in twee situaties vereffening verplicht voor de afwikkeling van een nalatenschap.

1. Vereffening vindt in de hoofdregel plaats als de nalatenschap door een of meer erfgenamen beneficiair wordt aanvaard.
2. Ook indien de nalatenschap niet beneficiair aanvaard is, kan de rechtbank een vereffenaar benoemen op verzoek van een belanghebbende, het Openbaar Ministerie, een schuldeiser van de nalatenschap of een andere schuldeiser van een erfgenaam.

Taken vereffenaar

De taak van de aangestelde vereffenaar is vergelijkbaar met die van een executeur. Hij dient het beheer over de nalatenschap te voeren. Daar bovenop heeft de vereffenaar ook de bevoegdheid en verplichting om de nalatenschap te vereffenen. Na het afleggen van rekening en verantwoording en het opstellen van een uitdelingslijst, worden de opeisbare schulden betaald en worden de lasten nagekomen die tot afgifte van geld of van een goed uit de nalatenschap strekken.

De vereffenaar dient de nalatenschap te beheren en te vereffenen als een goed vereffenaar. Maar wat wordt hier precies mee bedoeld? De normen zoals deze in de rechtspraak zijn ontwikkeld voor executeurs, gelden daarbij ook voor vereffenaars. Een vereffenaar mag het beheer van de nalatenschap naar eigen inzicht voeren. Ook mag hij keuzes maken die hem wenselijk en noodzakelijk lijken.

Ontslag vereffenaar

Als erfgenaam, belanghebbende of schuldeiser van de nalatenschap kan vrijwel geen invloed worden uitgeoefend op het handelen van de vereffenaar. Wel bestaat er de mogelijkheid om een verzoek tot ontslag van de vereffenaar in te dienen

Een medevereffenaar, erfgenaam, schuldeiser van de nalatenschap en het Openbaar Ministerie kunnen de rechtbank verzoeken een vereffenaar te ontslaan. Ook kan de rechtbank hier ambtshalve (zelf) toe overgaan. Let wel, ontslag van een vereffenaar kan alleen als er sprake blijkt te zijn van zogenoemde gewichtige redenen.

Wat precies wordt verstaan onder gewichtige redenen, wordt door de wetgever niet verder omschreven. Maar net zoals de norm ‘goed vereffenaar’ in lijn met de uitwerking voor executeurs wordt uitgelegd, wordt ook voor ‘gewichtige redenen’ aansluiting gezocht bij de uitwerking daarvan voor executeurs. Zo volgt uit de parlementaire geschiedenis dat sprake is van gewichtige redenen als men in ernstige mate tekort is geschoten in de vervulling van zijn taak. Daarbij kan gedacht worden aan een ernstig, gemeend en op feiten gestoeld wantrouwen van een aantal erfgenamen jegens de vereffenaar. Dit wantrouwen moet  wel zijn gebaseerd op concrete en objectieve feiten. Ook kan worden gedacht aan misbruik van zijn bevoegdheid, verwaarlozing van zijn verplichtingen of de omstandigheid dat hij niet in staat is tot een behoorlijke uitoefening van zijn taak.

Samenvattend: mocht de vereffenaar niet bereid zijn tot redelijk overleg of vertraagt hij de afwikkeling onnodig, dan zijn er bepaaldelijk maatregelen mogelijk om met een andere vereffenaar wel tot afwikkeling van de nalatenschap te komen.

Wenst u een verzoek in te dienen om een vereffenaar te ontslaan? Of wenst u verweer te voeren tegen een gevraagde benoeming? Neem contact op met een van onze specialisten via onderstaand formulier.

Lees ook: Een goed begin is het halve werk: contracten sluiten