Gescheiden en reizen met kinderen: hoe werkt het?

De mei- en zomervakantie naderen en er kunnen weer volop vakantieplannen worden gemaakt. Het plannen van een vakantie naar binnen- of buitenland met kinderen die u samen met uw ex-partner heeft, kan na een echtscheiding door de ex-partner echter worden bemoeilijkt als deze geen toestemming voor de vakantie met de kinderen wil geven. In deze blog wordt nader ingegaan op de regels die gelden bij het reizen met kinderen na een (echt)scheiding.

GEzamelijk ouderlijk gezag

De ouder die na de scheiding op reis wil met zijn kind(eren) heeft daarvoor in veel gevallen toestemming nodig van de andere ouder. Die toestemming is in ieder geval nodig wanneer beide ouders belast zijn met het ouderlijk gezag. Het ouderlijk gezag wordt door de (biologische) moeder verkregen bij de geboorte van het kind.[1] De vader verkrijgt het ouderlijk gezag automatisch als hij getrouwd is of een geregistreerd partnerschap heeft met de moeder op het moment van  de geboorte van het kind. Na de echtscheiding blijft het gezamenlijk gezag van de ouders in principe in stand. Gezamenlijk gezag houdt onder andere in dat belangrijke beslissingen over het kind door de ouders samen  moeten worden genomen. Bestaat het voornemen om op vakantie te gaan en is er sprake van gezamenlijk gezag? Dan volstaat in de regel de (schriftelijke) toestemming van de andere ouder. Het is wel raadzaam gebruik te maken van het formulier “Toestemming reizen met minderjarige naar het buitenland”[2]. Dit formulier is niet verplicht, maar komt goed van pas bij eventuele grenscontroles. Daarnaast is het goed om in het bezit te zijn van een kopie van het paspoort van de ouder die toestemming geeft, een uittreksel van het gezagsregister en een uittreksel van het Basisregistratie Personen van het kind.

Geen toestemming andere ouder: wat te doen?

Ex gaat zonder toestemming op vakantie met kinderen

Wanneer de andere ouder weigert toestemming te geven voor het reizen met de kind(eren), heeft dit tot gevolg dat u niet kunt reizen met uw kind(eren). Als u toch besluit op reis te gaan zonder de toestemming, dan maakt u zich mogelijk schuldig aan een strafbaar feit. Welke mogelijkheid bestaat er dan wel om de toestemming te krijgen?

Vervangende toestemming vakantie

Door de ouder die de toestemming verlangt kan een verzoek tot vervangende toestemming worden gedaan bij de rechter. Hier is een speciale procedure voor in het leven geroepen (de 1:253a-procedure), die vaak al binnen enkele weken afgerond kan zijn. Een dergelijke procedure vangt aan zodra er door de advocaat van de gezaghebbende ouder een verzoekschrift wordt ingediend bij de rechtbank. Op grond van de wet dient het verzoek op een zitting te worden behandeld binnen 6 weken nadat het verzoekschrift is ingediend. Daarnaast bestaat ook de mogelijkheid om het verzoek te doen in een kort geding. Dit is een versnelde procedure welke vaak in enkele dagen afgerond kan worden.

Tijdens de zitting heeft de rechter de verplichting om de ouders tot een vergelijk te brengen omtrent hun geschil. Als de rechter er niet in slaagt de ouders tot een vergelijk te brengen, neemt hij een beslissing in het belang van het kind.

Als de vervangende toestemming door de rechter wordt gegeven, vervangt dit de toestemming van de weigerende ouder. Dit betekent dat de ouder die op vakantie wil gaan met de kinderen nu met de toestemming van de rechter op vakantie kan.

Proceskostenveroordeling

Bij procedures in het familierecht wordt veelal door de rechter bepaald dat de kosten verdeeld worden tussen de partijen. De gedachte hierachter ligt in het voorkomen van een verdere verstoring van de relatie tussen partijen: vaak zullen zij in de toekomst – bijvoorbeeld als ouders – nog aan elkaar gebonden blijven. Dit geldt in beginsel ook bij een procedure in een verzoek tot vervangende toestemming. Er zijn uiteraard uitzonderingen. Een uitzondering kan zijn dat één van de ouders de toestemming voor een vakantie weigert om het proces te vertragen. In dat geval kan een van de partijen veroordeeld worden in de proceskosten.

Eenhoofdig gezag

Eenhoofdig gezag houdt in dat er slechts één ouder belast is met het ouderlijk gezag. Dit betekent dat er in dat geval in principe geen toestemming van de andere ouder nodig is om te reizen met de kinderen. In de praktijk kan dit echter voor problemen zorgen. Wanneer er een (grens)controle plaatsvindt, zal er toch ook aangetoond moeten worden dat er sprake is van eenhoofdig gezag. Door in het bezit te zijn van een gerechtelijk vonnis of een uittreksel uit het gezagsregister, zal dit het reizen met kinderen eenvoudiger maken.

Heeft u vakantieplannen met uw kinderen maar krijgt u voor de reis geen toestemming van uw ex-partner? Neem contact met ons op. Wij helpen u graag verder.

[1] Als de moeder op het moment van de bevalling bevoegd was tot gezag

[2] Formulier toestemming reizen met minderjarige naar het buitenland | Formulier | Rijksoverheid.nl